Bir qayda olaraq, bütün yenidoğulmuşlarda (həm qız, həm oğlanlarda) həyatin ilk iki həftəsində süd vəzilərinin fizioloji qalınlaşması baş verir.
Doğuş zamanı uşağın boynu böyük gərginliyə (xüsusilə doğuş ağır keçdikdə, ginekoloji maşalardan istifadə olunanda və s.) məruz qalır. Bunun nəticəsində uşaqda əyriboyunluq əmələ gələ bilər.
Bu, ana bətnində inkişaf zamanı pəncələrin düzgün olmayan məcburi vəziyyəti nəticəsində baş verən və körpələrdə tez-tez rast gəlinən yüngül patologiyadır.
Bəzən uşağın doğulması vaxtına gədər onun bud-çanaq oynağı tam inkişaf etmir.
Normal halda insanların bədən hüceyrələrinin hər birində 46, cinsi hüceyrələrində isə 23 xromosom olur. Cinsi hüceyrələr birləşərkən yeni orqanizmin 46 sayda olmaqla xromosom dəstini əmələ gətirirlər.
Bu simptomlar aşağıdakılardır:
Uşaqlarda kəllədaxili təzyiqin (KDT) artması səbəblərindən biri hidrosefaliyadır.
Hal-hazırda yenidoğulmuş uşaqlara uşaq nevropatoloqları tərəfindən ən tez-tez qoyulan diaqnozlardan biri - kəllədaxili hipertenziyadır (və ya kəllədaxili təzyiq).
Körpənin mərkəzi sinir sisteminin formalaşmasında hamiləliyin ilk 3 ayı böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Yuxu və oyaq qalmanın gün ərzindəki nisbəti, gecə yuxusunun daha uzun müddətli olması rejimi uşaq anadan olan kimi öz-özünə tənzimlənmir. Bu işdə körpəyə yardım etmək lazımdır.
İlk günlərdən analar uşağın niyə ağladığını başa düşməyə çalışırlar.
İlk dişlər 6-9 ayında çıxır. Bir yaşında onların sayı 8 olmalıdır.
8-8,5 ayında uşaq müstəqil oturmağa başlayanda onu güvəcə (bayıra) getməyə öyrəşdirmək olar.
Həyatının ilk birinci ayında uşaq artıq çox şey bacarır. Rəngarəng oyuncağın hərəkətini izləyir, böyüklərin səsinə və oyuncaqların şaqqıltısına reaksiya verir, 10-15 san. ərzində diqqətlə qulaq asır, ananın mehriban müraciətinə gülümsəyir.
Uşağın nəcis ifrazı normal olmalıdır. Bu çox vacibdir. Yeni doğulmuşların nəcisi normada açıq-sarı rəngdə, turş süd iyli və xardal bərkliyində olur.
Körpəylə açıq havada gəzmək onun sağlamlığı və inkişafı üçün çox vacibdir.
Bədənin möhkəmləndirilməsi və təmizliyi üçün çimizdirmə çox vacibdir. İlk dəfə uşağı göbək ciyəsi düşən gün çimizdirirlər.
Göbək ciyəsi düşdükdən sonra göbək nahiyəsində yara əmələ gəlir. Onun sağalması çox vacibdir. Çünki göbək müxtəlif infeksiyalar üçün giriş qapısı ola bilər. Buna ciddi yanaşmalısınız.
Doğuş otağında mama-tibb bacısı artıq uşağın tualetinə başlayır: onun cifti işlənilir, yenidoğulmuşların gözlərinə göz xəstəliklərinə tutulmaması üçün sulfasil-natrium məhlulu tökür, sonra onun dərisini yumşaq salfetlərlə qandan və selikdən təmizləyir, onu steril əsgilərə və yorğana bükür, ayaqlarının altına qızdırıcı qoyur.
6 ayından başlayaraq körpələrə əvvəl müxtəlif südlü və südsüz sıyıqlar (düyü, qarabaşaq (“qreçka”), yulaf yarması (“qerkules”), darı yarması və s.) vermək lazımdır.
Əgər ana hər hansı bir səbəb üzündən körpəyə süd verə bilmirsə, körpəni süni qidalandırmaya keçirirlər. Süni qidalandırma tərkibcə ana südünə yaxın olan süni süd qarışıqları ilə südü tamamilə əvəz etmək deməkdir.
Ümumdünya Səhiyyə təşkilatı uşaqları 2 yaşına qədər əmizdirməyi tövsiyə edir. Bəzi uşaqlar müəyyən yaşda ana südündən imtina edirlər, bəziləri isə hətta 3 yaşında buna hazır olmurlar.
Körpəni ana südü ilə qidalandırılmazdan əvvəl ana əmin olmalıdır ki, onun südü uşaq üçün təhlükəli deyil.
Fizioloji yetkin uşaq anadan olandan bir dəqiqə sonra qışqıraraq ilk dəfə nəfəs alır.
Bətndaxili həyatın 16-cı həftəsindən başlayaraq döldə işığa qarşı həssaslıq yaranır; ananın qarnına yönəldilmiş güclü işıq onu qıcıqlandırır.
Timomeqaliya erkən yaşlı uşaqlarda tez-tez rast gəlinən haldır. İmmunitetin yaranmasına cavabdeh olan çəngəlvari (timus) vəzinin olçüləri bir qədər artmış olsa lazımi səviyyədə fəaliyyət göstərmir.
Həyatının 2-ci və ya 3-cü günündə əksər körpələrdə dəri örtüyünün saralması müşahidə edilir. Bu hal körpənin qara ciyərinin funksional qeyri-yetkinliyindən irəli gəlir.
Südəmərlik dövrü uşağın anadan olduğu dəqiqədən bir yaşı tamam olana qədər olan dövrdür. Həyatının ilk dörd həftəsində uşaq yenidoğulmuş sayılır.
