Uşaqlarda kəllədaxili təzyiq nədir?
Hal-hazırda yenidoğulmuş uşaqlara uşaq nevropatoloqları tərəfindən ən tez-tez qoyulan diaqnozlardan biri - kəllədaxili hipertenziyadır (və ya kəllədaxili təzyiq).
Yenidoğulmuşlarda sinir sisteminin zədələnmələri
Körpənin mərkəzi sinir sisteminin formalaşmasında hamiləliyin ilk 3 ayı böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Körpənin rejimi
Yuxu və oyaq qalmanın gün ərzindəki nisbəti, gecə yuxusunun daha uzun müddətli olması rejimi uşaq anadan olan kimi öz-özünə tənzimlənmir. Bu işdə körpəyə yardım etmək lazımdır.
Körpəni güvəcə nə vaxt öyrəşdirmək olar?
8-8,5 ayında uşaq müstəqil oturmağa başlayanda onu güvəcə (bayıra) getməyə öyrəşdirmək olar.
Körpələrin aylar üzrə İNKİŞAFI
Həyatının ilk birinci ayında uşaq artıq çox şey bacarır. Rəngarəng oyuncağın hərəkətini izləyir, böyüklərin səsinə və oyuncaqların şaqqıltısına reaksiya verir, 10-15 san. ərzində diqqətlə qulaq asır, ananın mehriban müraciətinə gülümsəyir.
Uşağın nəcis ifrazı
Uşağın nəcis ifrazı normal olmalıdır. Bu çox vacibdir. Yeni doğulmuşların nəcisi normada açıq-sarı rəngdə, turş süd iyli və xardal bərkliyində olur.
Uşağın çimizdirilməsi
Bədənin möhkəmləndirilməsi və təmizliyi üçün çimizdirmə çox vacibdir. İlk dəfə uşağı göbək ciyəsi düşən gün çimizdirirlər.
Göbək yarasına qulluq
Göbək ciyəsi düşdükdən sonra göbək nahiyəsində yara əmələ gəlir. Onun sağalması çox vacibdir. Çünki göbək müxtəlif infeksiyalar üçün giriş qapısı ola bilər. Buna ciddi yanaşmalısınız.
Uşağa gündəlik qulluq
Doğuş otağında mama-tibb bacısı artıq uşağın tualetinə başlayır: onun cifti işlənilir, yenidoğulmuşların gözlərinə göz xəstəliklərinə tutulmaması üçün sulfasil-natrium məhlulu tökür, sonra onun dərisini yumşaq salfetlərlə qandan və selikdən təmizləyir, onu steril əsgilərə və yorğana bükür, ayaqlarının altına qızdırıcı qoyur.
Sıyıq, püre və s. qidaları nə vaxt və necə vermək lazımdır
6 ayından başlayaraq körpələrə əvvəl müxtəlif südlü və südsüz sıyıqlar (düyü, qarabaşaq (“qreçka”), yulaf yarması (“qerkules”), darı yarması və s.) vermək lazımdır.
Südəmər uşaqların süni və qarışıq qidalandırılması
Əgər ana hər hansı bir səbəb üzündən körpəyə süd verə bilmirsə, körpəni süni qidalandırmaya keçirirlər. Süni qidalandırma tərkibcə ana südünə yaxın olan süni süd qarışıqları ilə südü tamamilə əvəz etmək deməkdir.
Uşağı ana südündən ayırma qaydası
Ümumdünya Səhiyyə təşkilatı uşaqları 2 yaşına qədər əmizdirməyi tövsiyə edir. Bəzi uşaqlar müəyyən yaşda ana südündən imtina edirlər, bəziləri isə hətta 3 yaşında buna hazır olmurlar.
Körpənin ana südü ilə qidalandırılması
Körpəni ana südü ilə qidalandırılmazdan əvvəl ana əmin olmalıdır ki, onun südü uşaq üçün təhlükəli deyil.
Yenidoğulmuş körpənin tənəffüsü, nəbzi və hərarəti
Fizioloji yetkin uşaq anadan olandan bir dəqiqə sonra qışqıraraq ilk dəfə nəfəs alır.
Yenidoğulmuş nə vaxt eşitməyə və görməyə başlayır?
Bətndaxili həyatın 16-cı həftəsindən başlayaraq döldə işığa qarşı həssaslıq yaranır; ananın qarnına yönəldilmiş güclü işıq onu qıcıqlandırır.
Körpələrdə timomeqaliya
Timomeqaliya erkən yaşlı uşaqlarda tez-tez rast gəlinən haldır. İmmunitetin yaranmasına cavabdeh olan çəngəlvari (timus) vəzinin olçüləri bir qədər artmış olsa lazımi səviyyədə fəaliyyət göstərmir.
Yenidoğulmuşların sarılığı
Həyatının 2-ci və ya 3-cü günündə əksər körpələrdə dəri örtüyünün saralması müşahidə edilir. Bu hal körpənin qara ciyərinin funksional qeyri-yetkinliyindən irəli gəlir.
