Analjezik və ya analjezik, ağrıları aradan qaldırmaq və ağrıları aradan qaldırmaq üçün istifadə olunan hər hansı bir dərmana verilən addır.
Analjeziklər periferik və mərkəzi sinir sistemlərinə təsir edərək işləyir. Müvəqqəti təsir göstərən və bəzi hallarda ağrıları tamamilə aradan qaldıran bu dərmanlar anesteziyadan fərqlidir. Bəzən adi diş ağrısı, bəzən də uzun müddət keçməyən xroniki ağrılar üçün istifadə edilən ağrıkəsicilərin istifadəsi hər zaman həkim nəzarətində olmalıdır.
Ağrı kəsicilər üç qrupa bölünür. Ağrının şiddəti xəstənin bu mərhələlərdən hansında olduğunu və hansı ağrıkəsicidən istifadə etməli olduğunu müəyyən edir. Müalicəyə başladıqdan sonra xəstə həkim tərəfindən müvafiq aralıqlarla qiymətləndirilir və dərmanların təsirləri ölçülür.
Ağrı sözü Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən "insan üçün xas olan xoşagəlməz hiss" olaraq təyin olunur. Ağrının spesifik təbiəti müalicənin fərdiləşdirilməsini tələb edir. Çünki hər ağrıkəsici və hər doza müəyyən deyil. Ağrıları olan pasiyent həkim nəzarəti altında olmalı və insanın şikayətinə uyğun doza təyin edilməlidir.
Ağrı yarandıqda ağrıkəsicilərdən istifadə edilməməlidir. Çünki xroniki ağrılarda ağrı forması qeyri-müəyyən olacaq və ağrıkəsicilər müalicəyə kömək etməyəcək.
Xroniki ağrılarda ağrının olub-olmamasından asılı olmayaraq ağrıkəsicilər müntəzəm olaraq davam etdirilməlidir. Digər bir səhv isə qida qəbuluna uyğun dərman istifadəsidir ki, bu da qanın sabit qalmasına mane olur.
Ağrı kəsicilərin növləri
Qeyri-steroid (qeyri-steroid) iltihab əleyhinə preparatlar:
Qanda iltihabı azaldaraq ağrıya təsir edən bu dərmanların tərkibində kortizon (steroid) yoxdur. Aspirin və ibuprofen bu qrupa aiddir. Bu ağrıkəsicilər baş ağrısı, yaralanmalar və artrit simptomları kimi orta və yüngül ağrılar üçün istifadə olunur.
Parasetamol (asetaminofen): Bu qrupdakı dərmanlar bədənin ağrı həddini artırır.
Baş ağrıları, miqren ağrıları, aybaşı ağrıları, diş ağrıları, qrip infeksiyası səbəbiylə ağrılar və əzələ-oynaq ağrıları üçün istifadə olunur.
Opioidlər (narkotik analjeziklər): Ən güclü ağrıkəsicilər bu qrupa daxildir. Kodein, tramadol və morfin bu qrupa aiddir. Bu tip ağrıkəsicilərin beyində ağrı mesajlarını dəyişdirmə təsiri var. Ümumiyyətlə xərçəng xəstələrinin yaşadığı şiddətli ağrılar üçün istifadə olunur.
Əzələ gevşetici ağrıkəsicilər: Onlar mərkəzi sinir sisteminə təsir edərək ağrıları sakitləşdirirlər. Gərgin əzələ qruplarını rahatlaşdıraraq ağrıları azaldır.
Kortikosteroidlər: Dayaq-hərəkət aparatının zədələnməsinin müalicəsində istifadə edilən kortizon tərkibli ağrıkəsicilər.
Artrit kimi otoimmün xəstəliklərin səbəb olduğu ağrılar üçün istifadə olunur.
Saglamolun.Az
