Disk yırtığı ilk növbədə beldən ayağa yayılan ağrının simptomudur. Eyni zamanda, gündəlik hərəkətlərdə daha əvvəl asanlıqla edilə bilən bir məhdudiyyət var. Ağrı, sinirin təsir etdiyi bölgələrdən asılı olaraq baş verir. Beldə, arxada ola bilər, omba, ayaq və hətta ayaqlara yayıla bilər. Ağrıya ayaq altı nahiyələrində uyuşma, karıncalanma, yerimə çətinliyi, yanma və keçələmə də müşayiət oluna bilər.
Sağlamolun.az bel yırtığı haqqında geniş materialı təqdim edir:
Yırtıq diskə stenoz əlavə edilərsə, yerimə məsafəsinin qısalması da baş verə bilər. Əvvəllər asanlıqla getmək mümkün olan məsafələr getdikcə azalır. Xəstənin dayanıb istirahət etməsi lazım ola bilər, bəzən bir otaqdan digərinə keçə bilmir.
Bunlar yırtığın ilkin mərhələsindən inkişaf etmiş mərhələlərinə qədər baş verə biləcək şikayətlərdir. Yırtıq ən inkişaf etmiş mərhələyə çatmışsa, bel və ayaqlarda ağrılar dözülməz hala gələ bilər, ayaqlarda zəiflik isə insanı yeriyə bilməz. Bundan əlavə, kişilərdə sidik qaçırma, sidik qaçırma və cinsi pozğunluqlara səbəb ola bilər.
Bu mərhələlərə çatmazdan əvvəl həkimə müraciət edin və sizdə disk yırtığı olduğu müəyyən edilərsə, onu daha sadə üsullarla müalicə etmək mümkündür.
Tibbi adı Lomber Disc Herniation olan disk yırtığı diskin sürüşməsi və ya yırtılması nəticəsində fəqərələr arasında sinirlərin sıxılmasıdır.
Onurğamızda hər bir fəqərə arasında disklər var. Bu disklər fəqərələr arasında bir növ amortizator kimi fəaliyyət göstərir. Onurğanın aşağı arxa hissəsi 5 bel fəqərəsindən və hər biri arasında disklərdən ibarətdir. Bu bölgə bədənimizin əsas ağırlığını daşıyır.
Gərginlik, yıxılma, ağır yüklərin qaldırılması kimi bir çox fərqli səbəblə meydana gələ bilən bel bölgəmizdə bel bölgəmizdə bu disklərin sürüşməsi və ya qopması nəticəsində onurğa sinirləri fəqərələrimiz arasından çıxa bilər. Belə olan halda fəqərələr arasında sıxılan sinirlər təkcə bel nahiyəsində deyil, omba və ayaq nahiyələrində də dözülməz ağrılara səbəb olur.
Bel yırtığının simptomları
Adətən beldən ayaqlara yayılan ağrıların ilkin mərhələlərində özünü göstərən bel yırtığı müxtəlif səviyyələrdə fərqli simptomlara malikdir.
- Bel ağrısı
- Ayaqlara yayılan ağrı
- Ayaqlarda və/və ya ayaqlarda karıncalanma və ya uyuşma
- Ayaqlarda zəiflik
- Oturmaq və yeriməkdə çətinlik
- Əzələ zəifliyi
- Hərəkət etməkdə çətinlik
- İmpotensiya
- Asanlıqla yorulmayın
- sidik qaçırma
- balans itkisi
Bəzi hallarda, bel ağrısı ümumiyyətlə görünmür və ya çox zəif bir ağrı səbəbindən nəzərə alınmır.
Ancaq bu vəziyyət xəstəliyin irəliləməsinə səbəb olur və sıxılmış sinirlər ayaqlarda ağrıya səbəb olur. Bu səbəbdən belinizdə deyil, ayağınıza yayılan ağrılar varsa, bu ağrıların səbəbi disk yırtığı ola bilər.
Bel yırtığının səbəbləri
Fəqərələr arasında yerləşən disklərin maye tərkibinin zamanla və yaşlanma ilə əlaqədar azalması disklərin davamlılığına mənfi təsir göstərir. Ağır və ani yükləri qaldırmaq, belin nəzarətsiz hərəkətləri, uzun müddət ayaq üstə və ya oturmaq, yıxılma və ya çarpma kimi travmalar, gərginlik və hərəkətsizlik kimi səbəblər; Bu, davamlılığını itirmiş disklərin sürüşməsinə və ya yırtılmasına səbəb ola bilər.
Disk yırtığına səbəb ola biləcək amillər
- Yaşlanma və degenerasiya
- artıq çəki
- Ağır yükləri qaldırmaqdan ani stress
- Travma
Disk yırtığı üçün risk faktorları hansılardır? Kimdə disk yırtığı olur?
Bel yırtığı xəstəliyi bəzi peşəkar qruplarda yaygındır. Xüsusilə məşq etmədən masa arxasında işləmək məcburiyyətində qalan və ya uzun müddət stol arxasında işləməli olan, ağır yüklər daşıyan və bədənə həddindən artıq stress keçirən insanlarda rast gəlinir.
Cinsiyyətə görə disk yırtığının əmələ gəlməsində heç bir fərq olmasa da, hamiləlik zamanı həddindən artıq çəki artımı səbəbindən bel fəqərələrinə təzyiq arta bilər və yırtıqdan əziyyət çəkmə riski arta bilər.
Disk yırtığının ən əhəmiyyətli faktoru piylənmədir. Disk yırtığı kilolu insanlarda daha çox rast gəlinsə də, onun müalicəsi də daha çətindir.
Bir çox sağlamlıq probleminə səbəb olan siqaretin disk yırtığına da mənfi təsiri var. Siqaret çəkmək disklərdə maye itkisinə səbəb olur və disk yırtığı riskini artırır. Siqaretin orqanizmin sağalma prosesini uzatdığı da məlum bir həqiqətdir.
Lomber disk yırtığını necə təyin etmək olar?
Disk yırtığını diaqnoz etmək üçün həkim əvvəlcə xəstənin tarixini öyrənir və fiziki müayinə aparır. Xəstənin əzələ reflekslərini və əzələ gücünü yoxlamaq üçün nevroloji müayinə də lazım ola bilər.
Fiziki müayinədən sonra MRT və KT kimi yüksək ayırdetmə qabiliyyətinə malik diaqnostik cihazlar vasitəsilə onurğa sütununa təzyiq və onurğa sinirinin sıxılması aşkar edilir. Bütün bunlarla yanaşı, elektromioqramma adlı EMQ cihazı xəstənin hansı sinir köklərinin yırtıqdan təsirləndiyini ortaya çıxarır.
Bel və Ayaq Ağrısı üçün Hansı Həkimə Müraciət etməliyəm?
Bel və ayaq nahiyəsinə yayılan ağrılar səbəbiylə ilk seçim etməli olduğunuz şöbələr beyin və neyrocərrahiyyə və fizioterapiya və reabilitasiya şöbələridir.
Disk yırtıqlarının müalicəsi
Disk yırtığının müalicə üsulları fərdi olaraq və xəstənin vəziyyətindən və xəstəliyindən asılı olaraq təyin edilməlidir.
İlkin mərhələdə olan xəstəliklər üçün əvvəlcə istirahət tövsiyə oluna bilər. Disk yırtığı diaqnozu qoyulmuş xəstəyə həkim; O, qısa istirahət, ağrıya səbəb olan qıcıqlanmanı azaltmaq üçün antiinflamatuar dərmanlar, ağrıları idarə etmək üçün ağrıkəsicilər, fiziki müalicə, məşq və ya epidural steroid inyeksiyaları kimi müalicə üsullarını tövsiyə edə bilər.
Həkiminiz istirahət etməyi tövsiyə edərsə, sizdən nə qədər yataq istirahətinə ehtiyacınız olduğunu soruşmalısınız. Uzun müddətli yataq istirahəti oynaqların sərtliyinə və əzələ zəifliyinə səbəb olur və yırtıqların müalicəsini mənfi təsir edir. Bel ağrıları üçün 2 gündən çox, yırtıqlar üçün isə 1 həftədən çox istirahət müddəti tövsiyə edilmir.
Bütün bunlara əlavə olaraq disk yırtığının müalicəsi zamanı işə davam edə bilməyəcəyiniz barədə həkiminizlə məsləhətləşməlisiniz.
Qeyri-cərrahi disk yırtığının müalicəsi
Disk yırtığı üçün həkim tərəfindən tövsiyə edilə bilən ilk müalicələr arasında: Ultrasonik istilik müalicəsi, elektrik stimulyasiyası, isti tətbiq, soyuq tətbiq və DRX 9000 Spinal Dekompressiya kimi müalicələr var . Bu təcrübələr yırtıq disk ağrısını, iltihabı və əzələ spazmını azalda bilər və məşq proqramına başlamağı asanlaşdırır.
Disk yırtığının cərrahi olmayan üsullarla müalicəsinin əsas məqsədi disk yırtığının yaratdığı sinir qıcıqlanmasını azaltmaq və onurğa sütununu qorumaq və funksionallığını artırmaqdır.
Disk yırtığının müalicəsində fizioterapiya və fizioterapiya üsulları mühüm yer tutur. Bu çərçivədə istilik tətbiqləri, ultrasəs, lazer, ağrı kəsici cərəyan müalicələri, masaj, DRX 9000 Spinal Dekompressiya müalicəsi, mobilizasiya, quru iynələmə və bantlama ən çox tövsiyə edilən müalicə üsullarıdır.
Bəzi hallarda ağrıları azaltmaq və hərəkəti asanlaşdırmaq üçün bel bölgəsinə epidural inyeksiya və sinir blokları tətbiq oluna bilər.
Fiziki məşqlər disk yırtığının müalicəsinin tərkib hissəsi kimi müalicənin erkən mərhələsində başlamalıdır.
Müalicənin ilkin mərhələsində xəstəyə gündəlik fəaliyyətini necə təşkil etmək barədə məlumat verilir. Dartma, gərmə və duruş məşqlərini ehtiva edən bir proqram ağrının artmasına səbəb olmayacaq şəkildə başlanır.
Müalicə prosesinin sonrakı mərhələlərində və ağrılar azaldıqca dözümlülüyü və gücü artıran məşqlərə başlamaq olar. Təlimlərin intensivliyi xəstənin mümkün qədər tez gündəlik və iş həyatına qayıtması və xəstənin klinik nəticələrinə uyğun olaraq proqramlaşdırılmalıdır.
DRX-9000 onurğanın dekompressiya müalicəsi
Yırtıq diskdə traksiyon deyilən çəkmə və gərmə üsulu uzun illərdir istifadə olunur. Dartma terapiyası ilə bütün onurğası çəkilirdi. Bu gün texnologiyanın verdiyi imkanlar çərçivəsində DRX 9000 Spinal Dekompressiya müalicəsi ilə kompüterə yalnız yırtıq yeri daxil edilir və yalnız o nahiyə müalicə olunur. Beləliklə, bütün onurğa dartıya məruz qalmır.
DRX-9000 spinal dekompressiya müalicəsi, disk yırtığı olan xəstələrdə 86% müvəffəqiyyət nisbəti ilə qeyri-cərrahi müalicə üsuludur.
DRX-9000 cihazı ilə yırtığın meydana gəldiyi diskdə mənfi təzyiq yaradaraq idarə olunan dartma tətbiq edilir. Digər dartma üsulları ilə müqayisədə çox daha təhlükəsiz və daha təsirli dartma təmin edərək, hətta inkişaf etmiş yırtıq vəziyyətlərində də uğurla tətbiq oluna bilər.
Herniated Disk Burst nədir?
Xalq arasında yırtığın çox böyük olduğunu ifadə etmək üçün disk yırtığı termini istifadə olunur. Yırtıq diskin ölçüsü və dərəcəsi MRT görüntüsünə əsasən müəyyən edilir. Yırtıq adlanan quruluşun tibbi adı nucleus pulposus, xarici tərəfdən yırtığı əhatə edən birləşdirici toxumanın tibbi adı isə annulus fibrosusdur. Yırtıq bu xarici ətraf quruluşdan keçib onurğa beyninə və onurğa beynindən çıxan sinirə güclü təzyiq göstərdikdə buna xalq arasında yırtıq partlaması deyilir.
Disk yırtığının qarşısını almaq üçün nələrə diqqət edilməlidir?
Bel disk yırtığı adətən oturaq iş həyatı və həyat tərzi, stolüstü iş, köklük, ağır və diqqətsiz yük qaldırma, döyüş idmanı və ya şüursuz idmanlar, yanlış oturma və duruş vərdişləri, stress, siqaret və spirt istifadəsi, uzun müddətli avtomobil sürmə və hamiləlik nəticəsində yaranır. kimi görünür.
Ancaq həyatınızda sadə düzəlişlər edərək disk yırtığı riskini azaltmaq mümkündür.
İlk növbədə, bel bölgənizi tam dəstəkləyən erqonomik stullar seçməlisiniz. Çox dərin və ya çox yumşaq oturacaqlar onurğa sütununuz üçün sağlam deyil. Uzun müddət eyni vəziyyətdə oturmaqdan çəkinməlisiniz.
Xüsusilə uzun müddət avtomobil idarə etmək disk yırtığına səbəb ola bilər. Mümkünsə, hər saatda bir fasilə verib, qısa müddətə və qısa məsafəyə piyada getməlisiniz.
Hər hansı bir əşyanı qaldırarkən, qaldırdığınız yük çox ağır olmasa belə, belinizə heç bir ağırlıq qoymadan, dizlərinizə söykənərək, yükü ayaqlarınıza köçürərək qaldırmalısınız.
Hər hansı bir idman növü ilə məşğul olmağa başlamazdan əvvəl gərmə və isinmə hərəkətlərini öyrənməli və onları düzgün yerinə yetirməlisiniz. İdman zamanı belinizdə ağrı hiss edirsinizsə, fəaliyyəti dayandırmalısınız.
Yüksək bir şeyə çatmaq üçün mütləq pilləkənlərdən və ya nərdivanlardan istifadə etməlisiniz və böyük əşyaları daşımaq lazımdırsa, çəkməkdənsə itələməyə üstünlük verməlisiniz.
Artıq çəkinizdən mütləq xilas olmalısınız, çünki o, fəqərələrə və buna görə də disklərə yükü artırır.
Disk yırtığı üçün korset müalicəsi effektivdirmi?
Bəzi hallarda həkiminiz yırtıq disk korsetindən istifadə etməyi tövsiyə edə bilər. Yırtıq disk ağrısını azaltmağa kömək edə bilər, lakin yırtıq diski sağalda bilməz.
Bel çəkmə yırtıq üçün yaxşıdır?
Disk yırtığının müalicəsində traksiyon dediyimiz çəkmə və gərmə üsulu ağrıları aradan qaldıra bilir. Ancaq burada çox vacib bir məqamı qeyd etmək lazımdır. Bu müalicə fizioterapevt və ya fizioterapevt tərəfindən tətbiq edilməlidir. Əks halda, bu təcrübə geri dönməz zərər verə bilər.
Bundan əlavə, bu gün inkişaf edən texnologiya dartma müalicələrini əl ilə deyil, çox inkişaf etmiş cihazlarla həyata keçirməyə imkan verir. Ən qabaqcıl dartma müalicəsi üsulu olan DRX-9000 onurğanın dekompressiya müalicəsi haqqında ətraflı məlumat üçün klikləyin .
Disk yırtığı üçün cərrahi müdaxilə nə vaxt lazımdır?
Fizioterapiya, dərman, istirahət və bu kimi müalicələrə baxmayaraq xəstəliyin yaxşılaşmadığı və ya ayaqda əyilmə, uroloji problemlər, müalicəyə baxmayaraq yaxşılaşmayan ağrı kimi əhəmiyyətli və irəliləyən nevroloji tapıntılar olduğu hallarda cərrahi müdaxilə düşünülməlidir.
Disk yırtığı üçün ciddi yataq istirahəti düzgündürmü? Yerdə uzanmaq bel ağrılarına yaxşı gəlirmi?
Sərt çarpayıda və ya yerdə uzanmağın yırtıq və ağrıların müalicəsində sübut edilmiş effektivliyi yoxdur. Disk yırtığı çox ciddi onurğa xəstəliyidir və onun müalicəsi mütəxəssis həkiminizin rəhbərliyi altında aparılmalıdır.
Hansı Vəziyyətdə Yatmaq Uyğundur?
Bel və boyun sağlamlığı üçün ideal yuxu mövqeyi dölün mövqeyidir. Bu vəziyyətdə dizlər arasına bir yastıq qoymaq və beldəki təzyiqi azaltmaq üçün ayaqları qarına doğru çəkmək faydalıdır.
Yırtıq öz-özünə sağalırmı?
Yırtıq öz-özünə keçmir. Müəyyən müddət ərzində daha az ağrı hiss etməyiniz bu problemdən xilas olduğunuzu göstərmir. Yırtıqların irəliləməsi daha böyük problemlərə səbəb ola biləcək bir xəstəlikdir və laqeyd qalmadan mütəxəssis həkimlər tərəfindən müalicə edilməlidir.
Bel yırtığı üçün bitki mənşəli bir həll mümkündürmü?
Müxtəlif bitkilərin ağrıkəsici xüsusiyyətləri məlum olsa da, ağrınızın kəsilməsi onurğanın ciddi problemi olan yırtığın sağalması demək deyil. Yırtıq çox ciddi bir onurğa xəstəliyidir və sınıq dislokatorlarının çox istifadə etdiyi bitki mənşəli dərmanlar, bel çəkmə və ya zəli üsulları ilə müalicəsi mümkün deyil. Bu tip üsullar çox ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Heç vaxt sağlamlığınızı mütəxəssis həkimlərə və ya qeyri-elmi təcrübələrə etibar etməyin.
Yırtıq evdə müalicə edilə bilərmi?
Yırtıq müalicəsi mütəxəssis olmayan əllərdə edilə bilməz. Bu cür səylərin nəticəsi daha ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
Bununla belə, fiziki müalicə və reabilitasiya müalicəsi bir mütəxəssis fizioterapevtin rəhbərliyi və rəhbərliyi ilə evdə tətbiq oluna bilər. Evdə Fizioterapiya haqqında ətraflı məlumat üçün klikləyin.
Stolüstü işləyənlərdə bel ağrılarının səbəbləri nələrdir?
Hazırda inkişaf edən texnologiyalar və koronavirusdan sonra daha da yayılan və həyatımıza tamamilə daxil olan evdən işləmək mədəniyyəti stol arxasında oturmaq və qeyri-sağlam mövqelərdə olmaq hallarını artırıb.
İstər ofisdə, istər evdə, istərsə də kafedə işləsək, düzgün vəziyyətdə oturmamaq, erqonomik olmayan stol və stullar, eyni vəziyyətdə çox uzun müddət qalmaq bel, boyun və dirsək ağrılarına səbəb olacaq.
Disk yırtığının və bel ağrılarının qarşısını almaq üçün masa işçiləri nə etməlidir?
- Başınızı irəli və ya geri əyməyin. Biz adətən kompüter ekranına baxarkən başımızı irəli əyirik, lakin ən yaxşısı başımızı mümkün qədər təbii vəziyyətdə saxlamaqdır.
- Klaviatura və siçan yan-yana, dirsəklər 90 dərəcə bucaq altında olmalıdır.
- Əgər dizüstü kompüterinizi və ya planşetinizi uzun müddət qucağınızda istifadə edirsinizsə, bu, onurğanızın fizioloji əyriliyinin pisləşməsinə səbəb olur. Xarici klaviatura və siçan istifadə edərək bu problemdən qaça bilərsiniz.
- Monitorunuz bədəninizə çata bilən məsafədə olmalı və monitorun yuxarı hissəsi göz səviyyəsində olmalıdır.
- Bir stul kimi onu görməməzlikdən gəlməyin. Erqonomik kreslodan istifadə etdiyinizə əmin olun. Arxa dəstəyi və oturacaq ilə tənzimlənən arxa dəstəyi arasında 95-105 dərəcə bucaq olan stula üstünlük verilməlidir. Kreslonuzun hündürlüyü sizə ideal mövqe təmin edə biləcək hündürlüyə uyğunlaşdırılmalıdır.
- Ayağın alt hissəsi ilə diziniz arasında 90 ilə 110 dərəcə bir açı olmalıdır. Başqa bir vacib məsələ, kreslo hündürlüyü tənzimlənməlidir.
- Uzun müddət ayaqlarınızı keçməyin.
- Ayağa qalxın və ən azı 45 dəqiqədən bir fasilə verin. Bir neçə uzanma məşqi edə və ya qısa bir gəzinti edə bilərsiniz.
Disk yırtığı üçün hansı məşqlər tətbiq oluna bilər?
Bel və boyun ağrılarının qarşısını almaq və onurğa sağlamlığınızı qorumaq üçün idman etmək həyati əhəmiyyət kəsb edir. Ancaq idman etməzdən əvvəl hansı məşqləri və necə edəcəyiniz barədə mütləq mütəxəssislərlə məsləhətləşməli, düzgün isinmə hərəkətləri etməlisiniz. Əgər yırtığınız varsa, həkiminizlə məsləhətləşmədən idman etmək çox daha həyati problemlər yarada bilər.
Fizyorem Mütəxəssisləri disk yırtığınızın müalicəsi üçün sizinlədir
Disk yırtığı ilə bağlı suallarınızı səhifənin yuxarı hissəsindəki formanı və ya əlaqə səhifəmizdə dolduraraq bizə ünvanlaya və ya +90 (216) 349 90 96 nömrəsinə zəng edərək mütəxəssislərimizdən cavab ala bilərsiniz!
Bəsti MƏMMƏD
Saglamolun.Az
