Cənubi koreyalı tədqiqatçılar, paraplegiyalı, yəni aşağı ətrafları iflic olan insanların gəzməsinə kömək edən «Dəmir adam» adlı robot hazırlayıb. Robot, hərəkətsiz qalan xəstələrə uyğunlaşa bilir, onlara qoşularaq gəzmək, oturmaq, maneələri aşmaq və pilləkənləri çıxmaq kimi imkanlara sahibdir.

Koreya İnnovasiya Elm və Texnologiyalar İnstitutunun (KAIST) Ekzoskeletlər Laboratoriyasının komandası bildirib ki, onların məqsədi əlil insanların gündəlik həyatına asanlıqla inteqrasiya oluna bilən bir robot yaratmaqdır. Rəsmi adı “WalkON Suit F1” olan aktiv ekzoskelet alüminium və titandan hazırlanıb, çəkisi 50 kiloqramdır və 12 elektron mühərriklə işləyir, bu mühərriklər insanın yeridiyi zamanı oynaqlarının hərəkətlərini təqlid edir. Tarazlığı təmin etmək üçün robot, ayaq altlarında və bədənin yuxarı hissəsində yerləşən sensorlarla təchiz edilib. Robotun ön hissəsindəki linzalar gözlər kimi işləyir, ətraf mühiti analiz edir, pilləkənlərin hündürlüyünü müəyyənləşdirir və maneələri aşkar edir.
«O, harada olmağımdan asılı olmayaraq, hətta əlil arabasında oturarkən belə mənə yaxınlaşa bilər və ayağa qalxmağa kömək edə bilər, bu onun fərqləndirici xüsusiyyətlərindən biridir», deyə robotu hazırlayan və özü də alt ətrafların iflicindən əziyyət çəkən Kim Sın Hvan bildirib.
Qeyd edək ki, Kim Sın Hvan, bu ixtiraya görə xüsusi mükafat qazanıb.

Mütəxəssiz cavablayır

İnsanın genetikası, bədən çəkisi və yaşı kimi faktorların spirtli içki istehlakına necə təsir etdiyi araşdırılıb. Yeni il ərəfəsində “Hansı miqdarda spirtli içki qəbul etmək olar?” sualı aktuallaşır. Bütün verilən sualları məşhur psixiatr, patologik asılılıqlar üzrə mütəxəssis Aleksey Aleksandroviç Maqalif cavablayıb.
“Alkoqolizmin əsas meyarı, insanın artıq alkoqolsuz yaşaya bilməməsidir. Bu halda alkoqol həyatın çox mühüm bir hissəsinə çevrilir və insan hər gün, bəzən hətta hər 2 gündən bir alkoqol qəbul etməyə başlayır. Alkoqol miqdarına nəzarət itirildikdə, insan içkini çox içsə də, sərxoş olmayacaq vəziyyətə gəlir. Bu mərhələdə insan ucuz alkoqol alır, çünki keyfiyyətindən daha çox miqdarına diqqət yetirir. Nəticədə, içkini dayandırmaq çox çətin olur.” deyə o izah edib. O, həmçinin qeyd edib ki, alkoqolun təsiri insanın genetikası, qaraciyər fermentlərinin aktivliyi və istifadə müddətindən asılıdır. Alkoqolun bədənə necə təsir etdiyini və insanın nə qədər içkinin təsiri altında sərxoş olacağını qaraciyər fermentləri müəyyən edir. Bu fermentlər alkoqolu bədənə zərərli olan maddələrə çevirmədən, təhlükəsiz bir formada təmizləyir. Kişilər qadınlara nisbətən daha çox alkoqola dözümlüdürlər, çünki onların orqanizmində bu fermentlər daha aktiv işləyir. Lakin çox içmək, qaraciyərin toksinlərlə mübarizəsini çətinləşdirir və bu, sirroz kimi ciddi xəstəliklərə səbəb olur.
Bundan əlavə, alkoqolun təhlükəsiz dozası ilə bağlı, o, insanların orqanizminin kiçik alkoqol dozasına təkamül olaraq uyğunlaşdığını qeyd edir. İnsan bədəni gündə təxminən 2 qram təmiz spirt istehsal edir ki, bu da fiziki funksiyaların düzgün işləməsi üçün lazımlıdır. Lakin əlavə olaraq qəbul edilən alkoqolun bədən üçün heç bir faydası olmadığını vurğulayıb. Müasir mütəxəssislər, alkoqolun təhlükəsiz olduğunu hesab etmir, və ən yaxşısı alkoqoldan ümumiyyətlə uzaq durmaqdır. Bayram zamanı alkoqol qəbul edərkən, sağlamlığı qorumaq və əyləncənin zövqünü itirməmək üçün diqqətli olmaq vacibdir. Yeni iliniz mübarək!

QASTROENTEROLOQ AÇIQLADI

Şam yeməyində hansı qidalardan uzaq durmaq lazımdır? Sualı
Səhiyyə Nazirliyi akademik M.A.Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin qastroenteroloqu Turan Kərimova cavablayır.

Axşam saatlarında çox yağlı, qızardılmış qidalardan, un məmulatlarından, şirniyyatdan, turşuya qoyulan, hisə verilən qidalardan, qazlı və spirtli içkilərdən uzaq durmaq lazımdır. Çünki sadalanan qidalar gec həzm olunur, qida dəyəri aşağı, lakin kalorisi çox olduğu üçün orqanizmi lazimi qida maddələri, vitaminlər, zülallar, minerallar, enerji ilə təmin edə bilmədiyinə görə müxtəlif xəstəliklərin yaranmasına səbəb olur.
Düzgün bişirilmə qaydalarına riayət olunmayan qidalar nəinki həzm sistemində ciddi problemlərə yol açır, eyni zamanda şəkərli diabet, hipertoniya xəstəliyi, böyrək patologiyalarına, su-duz mübadiləsinin pozulmasına da səbəb ola bilər, deyə qastroenteroloq Turan Kərimova bildirib.

Yemək, içki, naringi
Yeməkdən dərhal sonra yatmayın, piyada gəzin
Bayram süfrəsində ziyafət bitdikdən sonra ailənizlə birlikdə yarım saatlıq açıq havada piyada gəzməyi vərdiş halına gətirsəniz, bədəniniz alışmadığı miqdarda qidanı və içkini daha rahat həzm edə bilər. Gecə vaxtı gəzindi yuxunuzun da daha sağlam olmağına kömək edər.
Alkoqolu çox içmək sərxoşluğu artırmır
Alkoqol qan dövranına daxil olduqda mərkəzi sinir sisteminə təsir edir. Az miqdarda alkoqol bədəndə rahatlıq və yüngül xoşbəxtlik hissi yaratsa da, içki miqdarı artdıqca təsirləri də güclənir. Bu təsirlər arasında koordinasiya problemləri, nitqin pozulması, yadddaş zəifliyi və sağlam qərar qəbuletmə qabiliyyətinin azalması yer alır. Yəni, daha çox alkoqol qəbul etdikcə sərxoşluq səviyyəsi artmır, sadəcə bədən funksiyaları nəzarətdən çıxır.
Naringini qədərində yeyin
Naringi C vitamini və antioksidantlarla zəngin, dadlı və faydalı meyvədir. Gündəlik qida rasionunda mandarin kimi meyvələrin olması ümumi sağlamlıq üçün vacibdir. Lakin hər şeydə olduğu kimi, mandarinlərin də həddindən artıq istehlakı sağlamlıq üçün bəzi problemlər yarada bilər. Məsələn,
Allergik reaksiyalar: Naringilərin tərkibində olan turşular bəzi insanlarda allergik reaksiyalara səbəb ola bilər. Bu reaksiyalara dəri qaşınması, qızartı və ya hətta nəfəs darlığı daxildir.
Həzm problemləri: Naringidəki yüksək miqdarda təbii şəkər və lif həddindən artıq qəbul edildikdə ishal, qarın ağrısı və ya qaz problemlərinə səbəb ola bilər.
Turşuluğun artması: Bu meyvənin turşulu tərkibi mədə-bağırsaq problemləri olan insanlarda, xüsusilə qastrit və ya reflüks xəstəliyi olanlarda, simptomları daha da ağırlaşdıra bilər.
Şəkər miqdarının yüksəkliyi: Naringilər təbii şəkərlərlə zəngindir. Diabet xəstələri və ya qan şəkəri ilə bağlı problemləri olan insanlar mandarinləri həddən artıq yeməməlidirlər, çünki bu qan şəkərinin səviyyəsini artıra bilər.
A vitamini artıq dozajı: Mandarinlərdə A vitamininin prekursoru olan beta-karotin mövcuddur. Çox miqdarda qəbul edildikdə bu, dərinin saralmasına (karotenemiya) səbəb ola bilər. Mütəxəssislər gündəlik 2-3 mandarin yemək kifayətdir
Bayramlar yaddaşınızda xoş xatirələrlə qalsın deyə, əyləncə üçün sağlamlığınızı gözardı etməyin. Yeni iliniz mübarək.