YENİ ARAŞDIMA

Elm adamları sübut edib ki, təbiəti izləmək ağrıları kütləşdirir.
İlk dəfə bu barədə Rocer Ulrix adlı həkim öz müşahidələrinə əsaslanarq fikir bildirib. Həkim palatasında mənzərəsi təbiətə olan xəstələrə daha az ağrıkəsici vurulduğunu müşahidə edib.
Vyana Universiteti və Ekseter Universitetindən bir qrup alim bu fərziyyəni yoxlamaq qərarı alıb. Təcrübədə iştirak edən 49 könüllünün dərisinə zəif elektrik cərəyanı verilib. Bu manipulyasiyalar zamanı subyektlərə üç müxtəlif tipli videoçarxlar nümayiş etdirilib: təbiət mənzərələri, şəhər həyatından səhnələr və ofis məkanlarında çəkilmiş videolar.
İzləyərkən onlar ağrılarını 0-dan 8-ə qədər ölçüdə qiymətləndirib. Alimlər həmçinin xüsusi skaner vasitəsilə könüllülərin beyin fəaliyyətini də izləyiblər. Bütün əldə edilən nəticələr kompüterə yüklənərək süni intellekt vasitəsilə emal edilib.
İştirakçılar tədqiqatdan sonra doldurduqları anketlərdə ağrılarının təbiət mənzərələrinə baxarkən kütləşdiyini qeyd edib. Ryni zamanda “neyroimaging”, yəni beynin fəaliyyətində dəyişikliklərin müşahidələri məlumatlarına görə də, təbiət mənzərələri ağrı hissləri ilə əlaqəli mərkəzi sinir sisteminin fəaliyyəti azaldıb.
Elmi işin müəllifləri aydınlıq gətirirlər ki, bu görüntülər nəticəsində beyin, ağrı siqnallarının tam olaraq haradan gəldiyi və onların nə qədər güclü olduğu barədə məlumatların işlənməsinə daha az diqqət yetirməyə başlayıb. Görünür, bu da ağrı kəsici təsiri göstərib deyə, araşdırmaçılar bildirib.

DÜNYADA İLK

Amerikanın Qida və Dərman İdarəsi (FDA) depressiyanın müalicəsi üçün dünyada ilk burun spreyi olan “Spravato” dərman vasitəsini təsdiqləyib. “Johnson & Johnson” şirkəti tərəfindən inkişaf etdirilən bu innovativ dərman, xəstəliklə mübarizədə inqilabi nəticələr vəd edir.

“Spravato”, antidepresanların qəbulunu tələb etməyən müstəqil bir vasitə kimi tətbiq olunur. İstehsalçıların qeyd etdiyinə görə, təsir artıq 1 gün sonra görünür və 1 ay ərzində xəstə, depressiyanın simptomlarından tamamilə qurtulur.

"Bu dərman yeni müalicə strategiyası təklif edir və artıq 1 gün sonra xəstənin vəziyyətinin sürətli yaxşılaşmasını təmin edir. Depressiya xəstələri üçün bu irəliləyiş ola bilər. Dərmanın hazırlanması və sınaqdan keçirilməsi üçün 10 il sərf edilib. Bu gün “Spravato” dünya üzrə 140 mindən çox xəstə tərəfindən istifadə olunur və onun effektivliyi hələ də klinik araşdırmalar çərçivəsində öyrənilməkdədir." — deyə “Johnson & Johnson Innovative Medicine” şirkətinin qlobal neyrologiya bölməsinin rəhbəri Bill Martin qeyd edib.

Qeyd edək ki, Qida və Dərman İdarəsi bundan öncə burun spreyi şəklində qrip əleyhinə peyvəndi təsdiqləmişdi.

YENİ ARAŞDIRMA
Taksi və ya təcili yardım sürücüsü kimi işləmək demensiyanın qarşısını ala bilər. Alimlərin müəyyən etdiyi kimi, bu peşələrin nümayəndələrinin Alzheimer xəstəliyindən ölmə ehtimalı daha azdır.
Harvard Universitetinin nevroloqları milyonlarla amerikalının iş həyatını və ölüm səbəblərini araşdırıblar. Təxminən 400 peşəni müqayisə etdikdən sonra onlar müəyyən ediblər ki, taksi və təcili yardım sürücüləri ən az demensiyaya tutulur. British Medical Journal-da dərc olunan tədqiqatın müəlliflərinin izah etdiyi kimi, bunun səbəbi relyefdə naviqasiya qabiliyyətidir. Məsələn, avtobus sürücülərinin belə bir mühafizəsi yoxdur, çünki alimlərin fikrincə, onlar adətən eyni marşrutlarla hərəkət edirlər.

Cənubi koreyalı tədqiqatçılar, paraplegiyalı, yəni aşağı ətrafları iflic olan insanların gəzməsinə kömək edən «Dəmir adam» adlı robot hazırlayıb. Robot, hərəkətsiz qalan xəstələrə uyğunlaşa bilir, onlara qoşularaq gəzmək, oturmaq, maneələri aşmaq və pilləkənləri çıxmaq kimi imkanlara sahibdir.

Koreya İnnovasiya Elm və Texnologiyalar İnstitutunun (KAIST) Ekzoskeletlər Laboratoriyasının komandası bildirib ki, onların məqsədi əlil insanların gündəlik həyatına asanlıqla inteqrasiya oluna bilən bir robot yaratmaqdır. Rəsmi adı “WalkON Suit F1” olan aktiv ekzoskelet alüminium və titandan hazırlanıb, çəkisi 50 kiloqramdır və 12 elektron mühərriklə işləyir, bu mühərriklər insanın yeridiyi zamanı oynaqlarının hərəkətlərini təqlid edir. Tarazlığı təmin etmək üçün robot, ayaq altlarında və bədənin yuxarı hissəsində yerləşən sensorlarla təchiz edilib. Robotun ön hissəsindəki linzalar gözlər kimi işləyir, ətraf mühiti analiz edir, pilləkənlərin hündürlüyünü müəyyənləşdirir və maneələri aşkar edir.
«O, harada olmağımdan asılı olmayaraq, hətta əlil arabasında oturarkən belə mənə yaxınlaşa bilər və ayağa qalxmağa kömək edə bilər, bu onun fərqləndirici xüsusiyyətlərindən biridir», deyə robotu hazırlayan və özü də alt ətrafların iflicindən əziyyət çəkən Kim Sın Hvan bildirib.
Qeyd edək ki, Kim Sın Hvan, bu ixtiraya görə xüsusi mükafat qazanıb.