HƏKİM DEMƏDƏN QƏBUL ETMƏYİN

Son elmi araşdırmalar göstərir ki, gündəlik istifadə edilən ağrıkəsici dərmanlar uzunmüddətli sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Harvard Universitetinin Tibb Fakültəsi tərəfindən aparılmış genişmiqyaslı tədqiqatda məlum olub ki, xüsusilə opioid və NSAID qrupuna aid dərmanlar böyrək, qaraciyər və ürək sisteminə ciddi təsirlər göstərir.

Tədqiqatçılar bildirir ki, ibuprofen və aspirin kimi qeyri-steroid ağrıkəsicilərin həddindən artıq istifadəsi mədə-bağırsaq qanamaları və yüksək təzyiq riskini artırır. Eyni zamanda, paratsetamolun (asetaminofen) yüksək dozaları qaraciyər çatışmazlığına səbəb ola bilər. “Hər gün bu dərmanları qəbul edən minlərlə insan, onların yan təsirlərindən xəbərsizdir,” – deyə baş tədqiqatçı Dr. Helen Chu bildirib (source: Harvard Health Publishing).

Araşdırma nəticələri ÜST-ün də diqqətini çəkib və artıq ağrıkəsici dərmanların daha sərt nəzarətə alınması ilə bağlı tövsiyələr hazırlanır. Mütəxəssislər vətəndaşlara yalnız həkim məsləhəti ilə dərman qəbul etməyi tövsiyə edir.

YENİ ARAŞDIMA

Elm adamları sübut edib ki, təbiəti izləmək ağrıları kütləşdirir.
İlk dəfə bu barədə Rocer Ulrix adlı həkim öz müşahidələrinə əsaslanarq fikir bildirib. Həkim palatasında mənzərəsi təbiətə olan xəstələrə daha az ağrıkəsici vurulduğunu müşahidə edib.
Vyana Universiteti və Ekseter Universitetindən bir qrup alim bu fərziyyəni yoxlamaq qərarı alıb. Təcrübədə iştirak edən 49 könüllünün dərisinə zəif elektrik cərəyanı verilib. Bu manipulyasiyalar zamanı subyektlərə üç müxtəlif tipli videoçarxlar nümayiş etdirilib: təbiət mənzərələri, şəhər həyatından səhnələr və ofis məkanlarında çəkilmiş videolar.
İzləyərkən onlar ağrılarını 0-dan 8-ə qədər ölçüdə qiymətləndirib. Alimlər həmçinin xüsusi skaner vasitəsilə könüllülərin beyin fəaliyyətini də izləyiblər. Bütün əldə edilən nəticələr kompüterə yüklənərək süni intellekt vasitəsilə emal edilib.
İştirakçılar tədqiqatdan sonra doldurduqları anketlərdə ağrılarının təbiət mənzərələrinə baxarkən kütləşdiyini qeyd edib. Ryni zamanda “neyroimaging”, yəni beynin fəaliyyətində dəyişikliklərin müşahidələri məlumatlarına görə də, təbiət mənzərələri ağrı hissləri ilə əlaqəli mərkəzi sinir sisteminin fəaliyyəti azaldıb.
Elmi işin müəllifləri aydınlıq gətirirlər ki, bu görüntülər nəticəsində beyin, ağrı siqnallarının tam olaraq haradan gəldiyi və onların nə qədər güclü olduğu barədə məlumatların işlənməsinə daha az diqqət yetirməyə başlayıb. Görünür, bu da ağrı kəsici təsiri göstərib deyə, araşdırmaçılar bildirib.

VƏ BU HƏLƏ SON DEYİL…
Çətənə kolundan mütəmadi istifadə kişilərdə erektil disfunksiya, yəni impotensiya kimi sağlamlıq problemləri yaradır. Qadınlarda isə depressiyanın ağır formaları müşahidə edilir.
Heyvanlar və insanlar üzərində aparılan tədqiqatlar göstərir ki, marixuana, xüsusilə uzun müddət müntəzəm istifadə edildikdə, asılılıq yaradır. Daimi istifadə insanın həyatı ilə bağlı digər bütün zövqlərini kütləşdirir. Reallıqla bağlı dərketməni təhrif edir və istifadəçilər cəmiyyətdən özünü təcrid edib təkliyə çəkilir.
Avstraliyada 1601 nəfərin iştirakı ilə aparılan araşdırmada, istifadədən 7 il sonra ağır depressiya halları müşahidə olunub. Marixuananın şizofreniya və digər psixotik pozuntunları daha da qabartdığı və psixozun inkişafına səbəb olduğu da məlum olub.
İsveçdə 50.000 gənc əsgərinin iştirak etdiyi bir araşdırma, həftədə ən azı bir dəfə marixuana çəkənlərin, heç istifadə etməyənlərə nisbətən şizofreniya xəstəliyinə tutulma ehtimalının iki dəfə çox olduğu məlum olub.
Hazırda Azərbaycan da daxil olmaqla dünyanəın 163 ölkəsində kannabisdən istəfadə qanunla qadağa edilib.

YENİ ARAŞDIRMA
Taksi və ya təcili yardım sürücüsü kimi işləmək demensiyanın qarşısını ala bilər. Alimlərin müəyyən etdiyi kimi, bu peşələrin nümayəndələrinin Alzheimer xəstəliyindən ölmə ehtimalı daha azdır.
Harvard Universitetinin nevroloqları milyonlarla amerikalının iş həyatını və ölüm səbəblərini araşdırıblar. Təxminən 400 peşəni müqayisə etdikdən sonra onlar müəyyən ediblər ki, taksi və təcili yardım sürücüləri ən az demensiyaya tutulur. British Medical Journal-da dərc olunan tədqiqatın müəlliflərinin izah etdiyi kimi, bunun səbəbi relyefdə naviqasiya qabiliyyətidir. Məsələn, avtobus sürücülərinin belə bir mühafizəsi yoxdur, çünki alimlərin fikrincə, onlar adətən eyni marşrutlarla hərəkət edirlər.