Yemək, içki, naringi
Yeməkdən dərhal sonra yatmayın, piyada gəzin
Bayram süfrəsində ziyafət bitdikdən sonra ailənizlə birlikdə yarım saatlıq açıq havada piyada gəzməyi vərdiş halına gətirsəniz, bədəniniz alışmadığı miqdarda qidanı və içkini daha rahat həzm edə bilər. Gecə vaxtı gəzindi yuxunuzun da daha sağlam olmağına kömək edər.
Alkoqolu çox içmək sərxoşluğu artırmır
Alkoqol qan dövranına daxil olduqda mərkəzi sinir sisteminə təsir edir. Az miqdarda alkoqol bədəndə rahatlıq və yüngül xoşbəxtlik hissi yaratsa da, içki miqdarı artdıqca təsirləri də güclənir. Bu təsirlər arasında koordinasiya problemləri, nitqin pozulması, yadddaş zəifliyi və sağlam qərar qəbuletmə qabiliyyətinin azalması yer alır. Yəni, daha çox alkoqol qəbul etdikcə sərxoşluq səviyyəsi artmır, sadəcə bədən funksiyaları nəzarətdən çıxır.
Naringini qədərində yeyin
Naringi C vitamini və antioksidantlarla zəngin, dadlı və faydalı meyvədir. Gündəlik qida rasionunda mandarin kimi meyvələrin olması ümumi sağlamlıq üçün vacibdir. Lakin hər şeydə olduğu kimi, mandarinlərin də həddindən artıq istehlakı sağlamlıq üçün bəzi problemlər yarada bilər. Məsələn,
Allergik reaksiyalar: Naringilərin tərkibində olan turşular bəzi insanlarda allergik reaksiyalara səbəb ola bilər. Bu reaksiyalara dəri qaşınması, qızartı və ya hətta nəfəs darlığı daxildir.
Həzm problemləri: Naringidəki yüksək miqdarda təbii şəkər və lif həddindən artıq qəbul edildikdə ishal, qarın ağrısı və ya qaz problemlərinə səbəb ola bilər.
Turşuluğun artması: Bu meyvənin turşulu tərkibi mədə-bağırsaq problemləri olan insanlarda, xüsusilə qastrit və ya reflüks xəstəliyi olanlarda, simptomları daha da ağırlaşdıra bilər.
Şəkər miqdarının yüksəkliyi: Naringilər təbii şəkərlərlə zəngindir. Diabet xəstələri və ya qan şəkəri ilə bağlı problemləri olan insanlar mandarinləri həddən artıq yeməməlidirlər, çünki bu qan şəkərinin səviyyəsini artıra bilər.
A vitamini artıq dozajı: Mandarinlərdə A vitamininin prekursoru olan beta-karotin mövcuddur. Çox miqdarda qəbul edildikdə bu, dərinin saralmasına (karotenemiya) səbəb ola bilər. Mütəxəssislər gündəlik 2-3 mandarin yemək kifayətdir
Bayramlar yaddaşınızda xoş xatirələrlə qalsın deyə, əyləncə üçün sağlamlığınızı gözardı etməyin. Yeni iliniz mübarək.

XƏBƏRDARLIQ
Ucuz olduğu üçün məktəblilər arasında populyarlaşan aromainqalyatorlar alergik reaksiyalar, nəfəs yolu problemləri və pis vərdiş kimi sağlamlıq problemləri yaradır.
Bunu Rusiyada bir neçə məktəblinin valideyni iddia edir. Qeyd edək ki, Rusiyada bu cihazların istifadəsi artıq qadağan edilib.
Aroma ingalyatorları – efir yağlarının qarışığını burun vasitəsilə tənəffüs yoluna püskürtmək üçün istifadə olunan cihazlardır. Onlar öz aromatik xüsusiyyətləri və müalicəvi təsirləri ilə məşhurdur, amma onların istifadəsinin potensial zərərli də qeyd edilir.
İstehsalçılar bu qurğuların burun tıxanıqlığını aradan qaldırmağa, nəfəsalmanı yaxşılaşdırmağa və yuxusuzluluğu aradan qaldırmağa kömək etdiyini iddia edir.
Halbuki bu cihazların effektivliyini sübut edəcək heç bir araşdırma yoxdur.

Mütəxəssis məsləhəti
Psixoloqlar stress və bayram depressiyası ilə necə mübarizə aparmaq barədə məsləhətlərini təqdim edir.
Bayram mövsümü, insanların ailə və dostlarla vaxt keçirdiyi, bayram ənənələrini yaşatdığı və adətən xoşbəxtliklə əlaqələndirilən bir dövr olsa da, bəzi insanlar üçün stress, təklik və emosional çətinliklər yarada bilər. Bayramlarda psixi sağlamlığın qorunması xüsusilə vacibdir. Bu dövr, stressin artdığı, gözləntilərin yüksəldiyi və bəzən sosial təzyiqlərin hiss edildiyi bir zaman ola bilər.
Bayram Mövsümündə Psixi Sağlamlıq üçün tövsiyələr:
1. Kənar təzyiqlərdən qorunmaq: Bayramların gözləntiləri çox ola bilər. İnsanlar özlərini mükəmməl hiss etmək, bayramları ideal keçirmək və ya sosial şəbəkələrdə göstərilən həyatı izləyərək öz həyatlarını müqayisə edir. Bu təzyiq isə psixi sağlamlığa mənfi təsir göstərir. Özünüzü rahat buraxmaq və mükəmməl olmağın vacib olmadığını başa düşmək əhəmiyyətlidir.
2. Ailə və dostlarla əlaqə: Bayramlar təklik hissini gücləndirə bilər, xüsusilə insanlar yalnız olduqda. Lakin yaxın dostlarla və ailə üzvləri ilə əlaqə saxlamaq, özünü dəstəklənmiş hiss etmək və bu əlaqələrdən güc almaq psixi sağlamlığı qorumağa kömək edir. Təklik hissi yaşayırsınızsa, dostlarla və ya sevdiklərinizlə görüşməyə çalışın, onlarla telefonla və ya video zənglə əlaqə qurun.
3. Fiziki Aktivlik: Fiziki hərəkətlilik, psixi sağlamlıq üçün çox faydalıdır. Bayram dövründə hərəkət etməyə vaxt tapmağa çalışın. Yürüyüşlər, məşqlər və ya açıq havada vaxt keçirmək, bədənin endorfin ifraz etməsinə kömək edəcək və ruh halınızı yaxşılaşdıracaq.
4. Özünüzə Mülayim Olun: Bayram dövrü bəzən çox aktiv və sıx keçə bilər, amma özünüzü çox yormamalısınız. Bəzi hallarda, bayram yeməkləri, hədiyyələr və sosial tədbirlər məcburiyyət kimi hiss oluna bilər. Özünüzə sərhəd qoymaq və zamanında "yox" demək, öz psixi sağlamlığınızı qorumağınıza kömək edə bilər.
5. Duyğuları İfadə Etmək: Bayramlarda bəzi insanlar təkliyi, itkiləri və ya stressi daha çox hiss edirlər. Bu hissləri aşmaq üçün, duyğularınızı açıq şəkildə ifadə etmək, psixi sağlamlıq üçün faydalıdır. Birinə danışmaq, yazmaq və ya duyğularınızı yaradıcılığa çevirmək rahatlamağa kömək edə bilər.
6. Təbiətlə Bağlantı: Təbiətə çıxmaq, bayram mövsümündə çox faydalı ola bilər. Təbiət gəzintiləri və ya sadəcə təbii gözəlliklərə baxmaq, stresi azaldır və rahatlamağa kömək edir. Təbiətlə əlaqə qurmaq, bədənin və zehinin yaxşılaşmasına şərait yaradır.
7. Günə Yavaş Başlamaq: Bayramın sürətini hiss edirsinizsə, günə tələsik başlamaq əvəzinə, aramla başlamağa çalışın. Səhər saatlarında meditasiya, nəfəs məşqləri və ya sadə bir fincan çay içmək, günə başlamadan əvvəl sakitləşməyinizə kömək edəcək.
Nəticə: Bayram mövsümündə psixi sağlamlığı qorumaq, stresin idarə edilməsi, sosial dəstək və özünə qayğı kimi amilləri diqqətdə saxlamaqla mümkündür. Hər kəsin bayram təcrübəsi fərqli olsa da, öz emosional və psixi sağlamlığınızı ön planda tutmaq, bayramı daha yaxşı keçirməyə və sağlam qalmağa kömək edəcək.

YENİ TƏDQİQAT

Taksi və təcili yardım sürücülərində digər peşələrlə müqayisədə “Alzheimer” xəstəliyindən daha az ölüm halları qeydə alınır.
The BMJ-nin Milad sayında bununla bağlı araşdırmanın nəticələri dərc edilib.
Tapıntılar müşahidə xarakteri daşıyır, ona görə də birbaşa əlaqəni təsdiq edə bilmirlər, lakin tədqiqatçılar deyirlər ki, onlar taksi və təcili yardım sürmək kimi yaddaşı gücləndirən sürücülük peşələrinin Alzheimer xəstəliyinə qarşı müəyyən qədər qorunma ilə əlaqəli oldğunu ehtimal edirlər.
Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, bu tendensiya avtobus sürücüləri və ya təyyarə pilotlarında müşahidə edilməyib, çünki onlar əvvəlcədən müəyyən edilmiş yol xətti ilə hərəkət edirlər.
Bunu araşdırmaq üçün ABŞ tədqiqatçılar qrupu 1 yanvar 2020-ci il və 31 dekabr 2022-ci il tarixləri arasında 443 müxtəlif peşədən olan yetkinlər üçün ölüm şəhadətnamələrini təhlil edib. Məlumatlara ölümün səbəbi, məşğuliyyət və sosial-demoqrafik məlumatlar daxil edilib.
Bundan əlavə mütəxəssislər hər gün getdiyiniz ünvana fərqli, alternativ yollarla getməyi məsləhət görür. Yeni məkanlar qavramını gücləndirir düyə bu halda “Alzheimer” riski azalır.