Min əsrin sirri: insanlar xəstəlikdən, yoxsa çox yeməkdən kökəlir?
Oreqon Sağlamlıq və Elm Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, piylənmədən əziyyət çəkən insanlar gündüzlər daha az, gecələr isə daha çox enerji sərf edirlər, sağlam çəkisi olan insanlarda isə əksinədir.
Tədqiqat “Obesity” jurnalında dərc olunub.
Eksperimentdə piylənmədən əziyyət çəkən 30 insan iştirak edib. Onlar altı gün ərzində sirkad (gündəlik) ritmləri öyrənmək üçün xüsusi olaraq hazırlanmış laboratoriyada olublar, bu zaman onların yuxu və oyaqlıq cədvəli isə daim dəyişdirilib. Bütün qrafiklərdə piylənmədən əziyyət çəkən insanlar gecə gündüzdən daha çox kalori yandırıblar. Kalori sərfiyyatını izləmək üçün enerji sərfiyyatını nəfəsi buraxan zaman orqanizmdən xaric olunan karbon qazının miqdarı ilə təyin edən kalorimetrdən istifadə edilmişdir. Tədqiqat həmçinin piylənmədən əziyyət çəkən insanlarda insulin hormonunun səviyyəsinin daha yüksək olduğunu müəyyən edib. Bu o deməkdir ki, onların orqanizmləri üçün qlükozanı emal etmək daha çətin olub.
Əvvəlki araşdırmalar göstərib ki, normal çəkidə olan insanlar isə əksinə gün ərzində daha çox enerji sərf edirlər. Alimlər kəşf etdikləri fərqlərin nədən qaynaqlandığını bilmirlər. Gün ərzində daha az enerji sərf etmək piylənməyə səbəb ola bilər və ya bunun nəticəsi ola bilər. Çəkinin artıq və ya əskik olmasını qiymətləndirmək üçün bədən kütləsi indeksi (BKİ) göstəricisindən istifadə olunur. Bunu hesablamaq üçün çəkini (kiloqramla) boyunuzun (metrlə) kvadratına bölmək lazımdır. BKİ-nin 30-dan yuxarı olması piylənmə əlaməti hesab olunur.
Qeyd edək ki, artıq çəki və ya piylənmə hipertoniya, xərçəng və 2-ci tip diabet riskini artırır.
