Asqırma insanın narahatlığı səbəbiylə burnun selikli qişasındakı xarici maddələrin ağız və ya burun vasitəsilə xaric edilməsidir. İnsanların asqırmasının bir çox səbəbi var. Asqırma allergiya, ani temperatur dəyişiklikləri və ya soyuq havaya məruz qaldıqda baş verə bilər.
Bundan əlavə, insan qrip, soyuqdəymə kimi xəstəliklərə tutulduqda bədənindəki virusları xaric etmək üçün asqırır. Asqırmanın baş verməsi üçün insanın burnunda olan selikli qişada insanın asqırmasına səbəb olacaq sürətlə burnuna yad bir maddə daxil olmalıdır. Bu yad maddələrin təsiri ilə burundakı tük köklərinin qıcıqlanması səbəbindən asqırma meydana gəlir.
Bundan əlavə, asqırma, fərdlərin qismən idarə edə biləcəyi bir refleks adlandırıla bilən bir reaksiyadır. Asqırmağın insanlara faydası var. Fərdin orqanizminə daxil olan zərərli maddələr asqırmaqla orqanizmdən xaric olur. Gündə orta hesabla dörd dəfə asqırmaq fərdlər üçün sağlam sayılır.
Asqıranda Nə Deyirsiniz?
Asqıran şəxslərə adətən, sağlam ol, çox yaşa kimi xoş arzular deyilir. İslamda asqıran adama “Yerhamukallah” deyilir. Bu söz “Allah rəhmət eləsin” mənasında işlənir. Başqa dillərdə istifadəsini nəzərə alsaq, ingilis dilində “xeyir-dua” kimi ifadə edilir.
ABŞ-da yaşayanlar “Allah rəhmət eləsin”, Yunanıstanda da türk xalqı kimi uzun ömür mənasını verən bir ifadə işlədirlər. Almaniyadakı fərdlər isə asqıran fərdlərin sağlam həyat sürməsini diləmək üçün “Gesundheit” sözündən istifadə edirlər.
İfadənin işlədilmə tarixi
Asqıran insanın sağlam olması üçün deyilən xoş arzular 1300-cü illərə gedib çıxır. O dövrdə bütün dünyaya yayılan vəba epidemiyası ilə asqıran adama çox yaşa demək ortaya çıxıb.
Taun xəstəliyi səbəbilə insanlarda asqırmaq refleksi yaranırdı. Can itkisinə səbəb olan bu ölümcül xəstəlikdə insanlar həyata bağlandıqda şükür edirdilər. Bu səbəbdən o zamandan asqıran şəxslərə sağ qalmaları üçün şəfa diləmək adətə çevrilib.
Asqırmağın Faydaları Nələrdir?
Refleksiv bir davranış olan asqırma hərəkətinin fərdlər üçün bir çox faydası var. İnsanlar asqırdıqda beyin və ürək qanı pompalayır. Beləliklə, ürəyin və beynin daha sağlam işləməsində təsirli olur. Damarların genişlənməsi üçün də mükəmməldir. Fərdin ağciyərlərinə daxil olan zərərli sayıla biləcək maddələr asqırma yolu ilə bədəndən xaric olur.
Asqırma zamanı ürək bir saniyəlik fəaliyyətini dayandırır, başqa sözlə, dayanır. O zaman ürək üçün bu dayanma hərəkəti, bir saniyəlik də olsa, fasiləsiz işdən sonra istirahət kimi ifadə edilir. Baş və ətrafdakı fərdlərin sinuslarının açılmasında da faydalı olaraq görülür.
Sevinc Hüseynova
Saglamolun.Az
