Bahar və yaz fəsillərində cazibədar qoxusu və dadı ilə ən çox sevdiyimiz meyvələrdən biri olan çiyələk, A vitamini, kalium, kalsium, maqnezium və folat kimi bir çox qidalandırıcı maddəyə sahib olan tam bir şəfa deposudur. C vitamini içindəki ən zəngin meyvələrdən biridir.
Çiyələk sağlamlığımızda hansı rol oynayır?
Sağlamolun.az təqdim edir:
İmmunitet sistemini dəstəkləyir
C vitamini immunitet sistemini dəstəkləyən ən vacib vitaminlərdən biridir. C vitaminindən faydalanmaq üçün çiyələyi çox gözləmədən, mümkünsə bişmədən təzə istehlak etmək faydalıdır. Çünki gözləmə, hava ilə təmas və yemək bişirmək kimi vəziyyətlərdə C vitamini itkisi çox olur.
Anemiyaya qarşı təsirli olur
Çiyələk folat, B9 vitamini ilə zəngindir. Tərkibindəki folat sayəsində sağlam qırmızı qan hüceyrələrinin istehsalında təsirli olur. Məlum olduğu kimi folat çatışmazlığında anemiya görülə bilər. Folat bədəndəki hüceyrələrin meydana gəlməsində və bərpasında da rol oynayır. Xüsusilə reproduktiv yaşda olan qadınlarda gündəlik olaraq kifayət qədər miqdarda folat qəbul etmək vacibdir. Çünki onurğa bifida olmadıqda onurğa kanalının natamam bağlanması problemi körpədə inkişaf edə bilər.
Dərinin keyfiyyətini yaxşılaşdırır
Normalda dəridə yüksək miqdarda C vitamini var. Kollagen sintezinin stimullaşdırılması sayəsində C vitamini dərinin elastikliyini təmin edir və canlı bir görünüş təmin edir. Həmçinin, qırışların meydana gəlməsini ləngidir. Dərini ultrabənövşəyi şüaların təsirindən qoruyur. Buna görə sağlam dəri üçün hər gün kifayət qədər C vitamini almaq vacibdir.
Xolesterol düşməni
Çiyələk tərkibindəki C vitamini, antosiyaninlər və liflər sayəsində bədxassəli xolesterol, LDL və trigliseridlərin səviyyəsini aşağı salmaqla qandakı lipid profilini yaxşılaşdırmağa kömək edir.
Ürək sağlamlığına faydalıdır
Flavonoidlər çiyələkdəki əsas fenolik birləşmələri, yəni bioaktiv xüsusiyyətləri ilə sağlamlığa qoruyucu təsir göstərən fitokimyəvi maddələri təşkil edir. Bu birləşmələr aterosklerozun qarşısını alır və sərbəst radikallarla mübarizə apararaq oksidləşdirici stresi azaldaraq qan təzyiqini normal səviyyədə saxlamağa kömək edir.
Yaddaşı gücləndirir
Askorbin turşusu və ya C vitamini, beyindəki sinir hüceyrələrini əhatə edən örtük meydana gəlməsində və bu hüceyrələr arasındakı ünsiyyətdə rol oynayır. Bu hüceyrələr arasındakı əlaqə yaddaş, qərar qəbul etmə və xatırlama kimi zehni funksiyaların gücləndirilməsində böyük əhəmiyyət daşıyır.
Çəki nəzarətində kömək edir
Çiyələk, yüksək su və sellüloz tərkibi sayəsində toxluq təmin etməkdə təsirli olur. Çiyələyin glisemik indeksi, yəni qan şəkərinin artma nisbəti yüksək deyil. Bu şəkildə qan şəkərinin sabitləşməsinə kömək edir.
Siqaretin zərərlərinin azaldılmasında iştirak edir
Siqaret çəkənlərin qanında daha az C vitamini olur. Siqaret çəkən insanlar kanserogen ola biləcək reaktiv oksigen növlərinə məruz qalırlar. Bədəndə reaktiv oksigen növləri artdıqda toxuma zədələnməsi qaçılmazdır.
Bu səbəbdən siqaret çəkənlərin, çəkməyənlərə nisbətən reaktiv oksigen növlərini təsirsiz hala gətirən daha çox antioksidana ehtiyacı var. Bu mənada, tərkibindəki C vitamini sayəsində çiyələk siqaret çəkənlərin C vitamini çatışmazlığını kompensasiya etməsinə kömək edir və eyni zamanda reaktiv oksigen növləri ilə mübarizə aparır, bununla oksidləşdirici stresi azaldır və toxuma ziyanının qarşısını alır.
Qəbizliyin qarşısını alır
Tərkibindəki yüksək su və lif tərkibi bağırsaqların işini optimallaşdırır və bununla da qəbizliyin qarşısını alır. Həmçinin, qəbizliyi önləyərək bağırsaq sağlamlığına qatqı təmin edir. Tərkibindəki antioksidan vitaminlər və birləşmələrlə kolon xərçənginə qarşı qoruyucu bir rol oynayır.
Diş ətlərini gücləndirir
C vitamini dişlərin yapışdırıldığı saqqız toxumasının möhkəm və sağlam qalmasına kömək edir. Bu səbəbdən C vitamini yetərincə qəbul etməyən insanlarda saqqız problemləri inkişaf edə bilər. Yaxşı bir C vitamini mənbəyi olan çiyələk, saqqız problemlərinin qarşısını almağa kömək edir.
Xərçəngə qarşı qoruyucu təsir göstərir
Çiyələk tərkibindəki antosiyaninlər sayəsində xərçəngə qarşı qoruyucu təsir göstərir. Qırmızı meyvələrdə təbii olaraq olan antosiyaninlər antioksidan xüsusiyyətlərini göstərərək bədəndəki oksidləşdirici stresi azaltmağa kömək edir. Ayrıca antiinflamatuar və antimutagenik (genlərdəki potensial zərərli mutasiyalara qarşı qoruyucu) təsirləri ilə xərçəngə qarşı qoruyucu rol oynayırlar.
Qanda şəkərin tarazlığını saxlamağa kömək edir.
Uzun bir aclıqdan sonra, şəkərin az olması səbəbindən yüksək karbohidratlı şəkərli qidalara müraciət etməlisiniz. Günortadan sonra istehlak edəcəyiniz 10-12 ədəd orta ölçülü çiyələk və 2-3 top qoz qan şəkərinizi tarazlaşdırmağa və növbəti yeməkdə hissələrinizi idarə etməyə kömək edəcək.
Saglamolun.Az
